Quan Nam Tào & Quan Bắc Đẩu phối thờ hai bên Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ
Nam Tào ghi sổ sinh Bắc Đẩu ghi sổ tử.
Thần Tích Quan Nam Tào Bắc Đẩu
Thần Thoại Việt Nam
Quan Nam Tào Quan Bắc Đẩu vốn là người trần hai anh em ruột sinh đôi. Bà mẹ của họ già nua mới bắt đầu có thai và đến 69 tháng mới sinh ra hai cục thịt dính máu, không đầu, không có tay chân.Bà tính vứt đi nhưng rồi thương đem cất ở xó nhà.Tự nhiên 100 ngày sau hai cục thịt hóa ra hai chàng trai khỏe mạnh thông minh trí nhớ phi thường có thể nhớ đủ chuyện xảy ra khắp nơi.
Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế thấy vậy tuyển hai người làm Thần ghi nhớ những việc sinh tử của loài người.
Nam Tào ghi sổ sinh đứng bên trái (phương nam), Bắc Đẩu ghi sổ tử đứng bên phải (phương bắc ) Ngọc Hoàng.Họ ghi lại thiên mệnh của mỗi người từ lúc sinh đến lúc chết, quy định số nghèo sang, lành dữ, sau khi chết phải đầu thai kiếp gì, họ cũng ghi chép cả số kiếp đầu thai các loài vật.
Cũng vì lắm việc như thế nên Bắc Đẩu nhiều khi cầm chiếc dao thần sát phạt bừa bãi dân lành, khiến cho một thuở mạng người chết như rạ, trẻ con cũng sống được có vài ba năm rồi chết.
Ở vùng Liêm Sơn, Hà Nam ngày nay, có một chàng trai tên là Đô Kình, sinh ra không có mắt, chỉ yếu ớt thoi thóp thở, nhưng được một bà mụ ban phép cho khỏe mạnh phi thường, mắt sáng long lanh, lại có phép nhìn xa trông rộng, đi mây về gió. Bức xúc trước việc làm tắc trách của Bắc Đẩu, Đô Kình mới đạp mây gió lên Thiên Đình. Chàng thấy Bắc Đẩu cả ngày cầm dao, chỉ khi nào ngủ, ôm vợ trong tay mới để dao đầu giường.
Đô Kình nhân lúc vợ Bắc Đẩu đi tắm, bế thốc cô nàng ném tòm xuống ao. Bắc Đẩu vội bỏ dao, lao xuống cứu vợ. Nhanh như cắt, Đô Kình đoạt dao phóng xuống trần. Bắc Đẩu đuổi theo, dùng đủ quyền phép nhưng Đô Kình đều thoát.
Từ đó, người trần không bị Bắc Đẩu đoạt mạng nên sống thọ hàng trăm năm. Nhà Trời nhiều lần đổ mưa lũ đòi dao nhưng Đô Kình đều thoát nạn, con dao thần được giữ cẩn thận.
Cho đến một ngày kia, quanh vùng có một con rắn thành tinh bắt người ăn thịt. Đô Kình hay tin mang dao trị rắn. Đến nơi, gọi rắn ra, gọi mãi chẳng thấy gì, bèn ngồi lên cây gỗ mục. Lập tức bị hất ngửa, văng con dao ra (cây gỗ là con rắn), nó hất Đô Kình ngã rồi ngoạm lấy dao thần. Đô Kình đuổi theo rắn, nhưng Bắc Đẩu và Thiên Lôi nhân cớ ấy phóng sét xuống đốt Đô Kình cháy thành than. Bắc Đẩu đổi hàng vạn con nghé tươi để chuộc dao trở về.
Ngọc Hoàng Thượng Đế biết việc của Đô Kình, hỏi chuyện các quan mới hay tin. Ngài thương Đô Kình, trách Bắc Đẩu và bắt từ nay phải để loài người sống đến 100 tuổi. Nhưng Bắc Đẩu sợ để loài người sống lâu quá lại sinh ra lắm người mưu kế như Đô Kình, nên cứ lén bớt tuổi đi, chỉ cho họ sống đến 70-80 tuổi mà thôi, phúc lắm mới cho vài người sống trăm tuổi để trình Ngọc Hoàng Thượng Đế.
Đền Thờ Quan Nam Tào Bắc Đẩu
Trong khu di tích Kiếp Bạc, có đền thờ quan Nam Tào và quan Bắc Đẩu.
Kết Luận
Quan Nam Tào, quan Bắc Đẩu tuy có ít thông tin thần tích, lịch sử hai Ngài. Nhưng vẫn hiện hữu trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ được phối thờ hai bên Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế được dân chúng phụng thờ tưởng nhớ đến Ngài.
