Thời gian gần đây, trên mạng xã hội (Facebook) xuất hiện hiện tượng xem bói online. Nhiều “thầy bói online” phán những lời “bói toán” chung chung mượn cách xem bói nhằm quảng cáo
Câu like bán hàng trên Facebook và bắt người xem phải trả phí để nghe những lời “vô thưởng, vô phạt”.
Thực chất là quảng cáo
Điển hình là việc các thầy bói phát trực tiếp (livestream) trên Facebook để xem bói cho những ai bình luận (comment), thích (like) và chia sẻ (share) bài viết của họ. Một facebooker có tên B.N.L chuyên bán trang sức may mắn, đá tỳ hưu đã quảng cáo livestream: “Xem bói online, xem bói miễn phí và share cũng miễn phí. Vậy tiếc gì không like??? Share mạnh, share nhiệt tình nhá các bạn...”.
Tìm hiểu của chúng tôi, được biết, có nhiều người băn khoăn về việc nhà cửa đất đai, tình yêu, học tập, nên khi có những lời mời chào kiểu vậy đã không ngần ngại “like” và “share” để được xem bói. Chính vì thế, nhiều livestream xem bói ngay sau khi phát trực tiếp đã thu hút hàng nghìn người xem và hàng trăm lượt bình luận.
Trang Facebook có tên “Xem bói tay online” có lượng người theo dõi lên đến 6.400 người cũng thường xuyên có những bài viết xem tử vi, vận mệnh và tương lai của tất cả mọi người. Cách xem của các thầy bói trên mạng ảo là người xem chỉ cần chụp ảnh bàn tay mình lại và gửi ngày tháng năm sinh, giới tính cho trang, like và share thì sẽ được giải đáp tất cả mọi vấn đề.
Trang này cũng hay đăng những bài viết về tử vi theo tuổi, nhưng tất cả thông tin đều nằm trong những cuốn sách hay thông tin trên mạng liên quan đến tử vi, bói toán. Hầu hết những lời bói toán đều chung chung, vô thưởng vô phạt, xen kẽ là các quảng cáo sản phẩm hàng hóa...
Có dấu hiệu trục lợi
Không chỉ phải nghe, xem quảng cáo bán hàng trong các livestream xem bói, nhiều trường hợp muốn xem bói còn bị thu phí. Hình thức trả tiền thường gặp nhất là thanh toán qua thẻ điện thoại. Một tài khoản Facebook có tên là P.H đăng lên dòng thời gian của mình: “Các bạn muốn xem qua online, vui lòng chuyển phí qua số tài khoản trước khi xem ạ.
Bạn xác định xem tướng, chỉ tay có trả phí thì hãy inbox với tôi. Còn lại xin đừng làm mất thời gian của nhau. Tôi và bạn không phải thân thích, càng không phải bạn bè. Bạn không có đủ tư cách chê bai hay trách móc tôi”.
Một facebooker khác tên N.A.N chuyên bán thuốc giảm cân đã phát trực tiếp vào đầu tháng 3: “Soi tuổi mẹ, con tốt-xấu. Mọi người vào muốn soi miễn phí thì comment vào live nhé. Sau livestream anh chị em nào muốn soi riêng thì mất phí nhé”. Sau 1 giờ, số lượt like đã hơn 1.000 và 495 lượt share. Khá nhiều người tham gia mạng xã hội đã comment ngày sinh của mẹ và con, tuy nhiên câu trả lời lại thường là “chị với con chị không hợp nhau lắm, khắc về đường làm ăn, mẹ con khắc khẩu với nhau”, hay “ tuổi của hai mẹ con chị rất hợp nhau đấy ạ, rất thuận lợi việc kinh doanh, gia đình hạnh phúc, nên đẻ thêm đứa nữa đi ạ”.
Mặt khác một số trang Facebook đã xuất hiện hành vi trục lợi khi giả mạo một số tài khoản Facebook cá nhân để liên hệ khách hàng xem bói. Cụ thể, Facebook có tên Nguyễn Thị Phương Thảo đã cảnh báo có người giả mạo mình yêu cầu chuyển thẻ điện thoại để xem bói. Người giả mạo ấy tên Đ.T.D, đã trao đổi với một khách hàng: “Cô nhận xem về cuộc đời, tình duyên, tướng số... Phí thì con gửi cho cô bằng thẻ nạp điện thoại luôn nhé. Phí thì tùy tâm con gửi cô bao nhiêu thì gửi. Đủ yêu cầu thì cô sẽ trả lời tất cả trong vòng 1 giờ về những gì cô xem được về con nhé”.
Đã từng xảy ra một vụ xem bói lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên Facebook bị phát hiện và bị cơ quan điều tra tiến hành tạm giữ. Cụ thể, đối tượng B.Đ.L (SN 1991) trú tại Mỹ Đức, là sinh viên năm cuối chuyên ngành CNTT đã thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua hành vi xem bói qua mạng xã hội.
Trao đổi về vấn đề này, TS Nguyễn Ánh Hồng - Trưởng khoa Văn hóa - Phát triển (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) - cho rằng, những hình thức “xem bói trực tuyến” thường rất chung chung và dựa vào tâm lý tò mò của mọi người để các “thầy” “phán”. Do vậy nếu có các hành vi yêu cầu trả phí thì mọi người nên cân nhắc và không nên tin tưởng vào những lời “bói toán” đó mà lo lắng.
Luật sư Lê Cao (Đoàn Luật sư TP.Đà Nẵng) cho biết: “Hành vi lợi dụng hoạt động xem bói thông qua việc sử dụng cách thức livestream hay các cách thức khác để trục lợi được xem là hành vi vi phạm quy định về nếp sống văn hóa và theo Điều 15 Nghị định số 158/2013/NĐ-CP thì có thể bị phạt hành chính từ 3 - 5 triệu đồng, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ việc bói toán nói trên”.
